Inmiddels staat de zomer voor de deur, een periode waarin de meeste mensen op vakantie gaan.
Maar wat te doen als je een papegaai of parkiet als huisdier hebt? Blijft de vogel thuis, en hoe zorg je
dan dat je vogel goed verzorgd achterblijft en jij zorgeloos op vakantie kan? Of neem je je vogel
liever mee op vakantie? Maar waar moet je dan allemaal op letten om te zorgen dat de reis
vlekkeloos verloopt? Een aantal belangrijke zaken met betrekking vakantie en je vogel zullen we in
dit item bespreken.

Situatie 1: De vogel blijft achter
Uit onderzoek blijkt dat de meeste Nederlanders ervoor kiezen om hun huisdier niet mee te nemen
op vakantie. Dat kan verschillende redenen hebben: het is praktisch of logistiek onhandig om het
dier mee te nemen op vakantie (bv tijdens een vliegreis of wanneer er veel activiteiten gepland
staan), de locatie staat het meenemen van huisdieren niet toe, of het dier kan moeizaam wennen
aan een nieuwe omgeving, waardoor je het dier geen plezier doet door het mee te nemen op
vakantie. In dat geval zijn er verschillende mogelijkheden om de verzorging van het dier tijdens de
vakantie in te richten: het dier kan naar een pension, hotel of opvang gebracht worden, thuis
worden verzorgd door een oppas, of ondergebracht worden bij familie of vrienden.
Onderbrengen bij een pension, hotel of opvang
Er zijn verschillende centra, hotels en opvangen die vakantie-opvang voor papegaaien en parkieten
aanbieden. Zeker in het hoogseizoen kunnen die plekken echter gauw volgeboekt zijn, waardoor het
belangrijk is om op tijd te reserveren. Belangrijk is om vooraf een keer langs te gaan bij de locatie om
een indruk te krijgen of deze locatie een geschikt onderkomen biedt voor de vogel tijdens je
afwezigheid. Hieronder is een checklist te vinden van een aantal belangrijke zaken om na te gaan:
* Welke ervaring hebben de medewerkers van het pension met (het verzorgen van)
papegaaien en parkieten?
* Hoe staat het met de hygiëne op de locatie? Ziet de verblijfsruimte er netjes verzorgd en
schoon uit?
* Als er sprake is van meerdere vogels die normaal samen zitten, kunnen ze dan tijdens de
vakantieperiode ook samen gehuisvest worden?
* Hoe wordt de dagelijkse routine en verzorging vormgegeven?
* Heeft de vogel (of vogels) voldoende ruimte om te bewegen?
* Is het mogelijk om eigen voer, speelgoed e.d. mee te brengen?
* Wordt verzorging op maat geboden? Kunnen ze, zo nodig, medicatie toedienen?
* Is sprake van samenwerking met een dierenarts? Komt deze langs, en zo ja, hoe vaak?
* Wat is de procedure als jouw vogel ziek wordt? Wordt contact opgenomen met je eigen
dierenarts of met de dierenarts waarmee ze samenwerken?
* Wat zijn de gangbare procedures als een van de andere vogels in het pension/hotel/opvang
ziek wordt? Worden vogels in quarantaine/isolatie geplaatst?
* Welke eisen stelt het pension/opvang met betrekking tot preventieve gezondheidscontroles
(testen op o.a. bornavirus, PBFD, polyoma, chlamydia)? Hebben ze mogelijkheden om
geteste en niet-geteste vogels in gescheiden ruimtes te huisvesten?
* Zijn er verplichtingen of eisen rondom identificatie (chip of ring)?

Oppas aan huis
Sommige vogels hechten sterk aan hun omgeving en voelen zich hier het meest op hun gemak. In dit
geval kan het voor de vogel het beste zijn om een oppas aan huis te regelen. Daarvoor kan een
bekende (familie, vrienden of buren) gevraagd worden, maar er zijn ook betaalde oppas services die
verzorging aan huis aanbieden. In dat geval is het ook zeker verstandig om vooraf een keer kennis te
maken om te kijken of het klikt (zowel met jou als met je vogel!), en een aantal van de relevante
zaken uit de voorgaande checklist na te gaan.

Uit logeren
Indien de vogel gewend is aan wisselende omgevingen, of een echte gezelschapsvogel is, is het vaak
beter om de vogel te laten logeren bij familie of vrienden in huis: zo ben je er van verzekerd dat er
meer mogelijkheden zijn om toezicht te houden en tijd en aandacht te besteden aan je papegaai of
parkiet. Om te zorgen dat je papegaai of parkiet zich sneller thuis voelt en stress van de verhuizing te
verminderen kun je spulletjes van thuis meenemen zoals het eigen verblijf en speelgoed. Als de
vogel gewend is om thuis los in huis rond de lopen of te vliegen is het belangrijk om na te gaan of die
mogelijkheden er ook zijn bij de oppas: zeker als die geen vogels thuis heeft kan het zijn dat het
huishouden zich daar minder voor leent. Kijk vooral ook naar veiligheid van de omgeving en check
bijvoorbeeld op aanwezigheid van eventueel giftige planten, elektriciteitskabels of andere
voorwerpen waar de vogel aan zou kunnen knagen, blinderingsmogelijkheden van ramen om te
voorkomen dat de vogel per ongeluk tegen het raam opvliegt en afsluitbaarheid van bepaalde
ruimtes (zoals de keuken of hal) om ongelukjes en/of wegvliegen te voorkomen.
Bij een oppas aan huis of een vogel die uit logeren gaat is het belangrijk om goede voorbereidingen
te treffen waarbij de volgende zaken belangrijk zijn:
* Duidelijke, schriftelijke instructies rondom de dagelijkse verzorging van je vogel. Laat de
verzorger liefst ook een aantal keer meekijken tijdens de verzorging van de vogel en probeer
de verzorger zoveel mogelijk hetzelfde ritme aan te laten houden als thuis
* Voldoende voorraad van:
– Eigen voeding (inclusief eventuele snacks en lekkernijen)
– Bodembedekking
– Speelgoed en knaagmaterialen
– Eventuele medicijnen
om de vakantieperiode te overbruggen. Indien je meerdere vogels hebt die andere voeding,
speelgoed of bodembedekking krijgen, is belangrijk om goed te beschrijven welke voeding
en materialen voor welke vogel gebruikt moeten worden.
* Telefoonnummer en adres van de dierenarts indien de vogel onverhoopt ziek wordt.
Bespreek daarbij ook of je wilt dat de oppas contact met je opneemt in het geval van ziekte,
en maak afspraken over de (ziekte)kosten die gemaakt mogen worden (zeker als de vogel
niet verzekerd is). In het geval dat je vogel onverhoopt komt te overlijden is ook belangrijk
om te bespreken of je wilt dat deze begraven of gecremeerd wordt.
* Zorg dat de verzorger weet op welke manier de vogel het beste uit de kooi gehaald en
vervoerd kan worden als dat nodig is. Laat zien waar de vervoerstas en/of transportkooi
staan die hiervoor nodig zijn.
* Contactgegevens van het vakantieadres voor eventuele noodgevallen. Denk hierbij niet
alleen aan het achterlaten van je mobiele nummer, maar ook aan het telefoonnummer en
adres van de accommodatie.

*Paspoort en/of CITES papieren: indien je papegaai of parkiet behoort tot de zogenaamde
CITES I lijst dieren (zoals de grijze roodstaart papegaai, Hyacinthara of Molukkenkaketoe) is
het belangrijk dat bij het tijdelijk verblijven op een ander adres deze formulieren met de
vogel mee verhuizen om te kunnen aantonen dat de vogel een legale herkomst heeft.

Situatie 2: Je vogel mee op reis
Als je van plan bent om met je vogel op vakantie te gaan, is het goed om vooraf te informeren of de
vogel welkom is op het vakantie adres, en wat de regels zijn omtrent het meenemen van huisdieren.
Daarnaast is het belangrijk om bij het kiezen van een bestemming rekening te houden met de
reisduur, het klimaat en de conditie van de vogel. Wil je de grens oversteken? Dan moet je zeker ook
altijd checken of je dier überhaupt over de grens mag. Binnen de EU bestaan geen algemene
vervoersregels voor het vervoer van papegaaien of parkieten die als gezelschapsdier gehouden
worden en meegaan op vakantie voor privédoeleinden (dus niet een vogelbeurs of tentoonstelling of
overdracht naar een nieuwe eigenaar). Het kan echter zeker geen kwaad om een
gezondheidsverklaring, afgegeven door een dierenarts in de laatste week voor vertrek, mee te
nemen, al is dit zeker niet voor alle landen noodzakelijk. Wel kan het voor specifieke, bedreigde
vogelsoorten nodig zijn om de CITES verklaring mee te nemen, zodat u kunt aantonen dat u de
wettelijke eigenaar bent en het dier in gevangenschap is geboren. Daarnaast kunnen beperkingen
gelden wanneer er sprake is van een uitbraak van vogelgriep, en voor vogels die gezien worden als
invasieve exoten (momenteel bevat deze lijst geen papegaaiachtigen). Voor meer informatie over de
exacte eisen die gelden in het land van bestemming is verstandig om vooraf contact op te nemen
met de ambassade van deze locatie. Vergeet bij een autoreis daarnaast niet om ook de eisen van de
verschillende landen waar doorheen gereisd wordt te checken!
Om de reis soepel te laten verlopen is een goede voorbereiding nodig. Zorg ervoor dat de vogel
gewend is aan het reizen in de auto door te beginnen met korte ritjes en dit geleidelijk uit te
breiden. In de laatste dagen voor vertrek is het belangrijk om stress zoveel mogelijk te vermijden: de
reis zelf is immers al spannend genoeg. Probeer het de vogel daarnaast zo comfortabel mogelijk te
maken tijdens het reizen en de vakantie door te zorgen voor een veilige en prettige zitplek in een
transportkooi of box waarbij de vogel mogelijkheid heeft om zich vast te klampen aan de tralies, en
laat de vogel niet los in de auto voor je eigen veiligheid! Zorg dat altijd wat voer of lekkers
beschikbaar is; fruit kan een goede (tijdelijke) vervanger zijn voor (vers) drinkwater, dat eventueel
aangeboden kan worden tijdens een pauzemoment. Houd ook rekening met het klimaat in de auto:
de meeste auto’s hebben tegenwoordig airconditioning om het klimaat te optimaliseren, maar als
dat niet het geval is, is belangrijk om reizen op de heetste momenten van de dag te vermijden, en te
zorgen dat er voldoende frisse lucht in de auto komt. Laat het dier nooit alleen achter tijdens een
eventuele pauze: de temperatuur in de auto kan snel oplopen! Zorg dat u de volgende zaken
meeneemt op vakantie:
* Gezondheidsverklaring, CITES papieren en eventueel het dierenpaspoort van uw vogel
* Telefoonnummer van de eigen dierenarts
* Chip/ringnummer
* Foto van de vogel (in het geval dat deze onverhoopt weg zou vliegen)
* Contactgegevens van een lokale dierenarts die de vogel kan behandelen als deze ziek wordt
* Bench of kooi waar de vogel in kan verblijven tijdens de autorit en in het vakantieverblijf
* Eet- en drinkbakjes

– Eigen voer (N.B. Houd er rekening mee dat het merk voer dat de vogel thuis krijgt niet altijd
in het buitenland beschikbaar is)
* Vers water voor onderweg (N.B. Bedenk dat in bepaalde landen het kraanwater niet
geschikt is om te drinken!)
* Voorraadje bodembedekking
* Speelgoed en verrijking
* EHBO-doos voor eventuele ongelukjes en ongevallen
* Verzorgingsproducten (bv. Sproeiflacon om de vogel te kunnen vernevelen)
* Weegschaaltje om het gewicht van de vogel dagelijks in de gaten te houden
* Eventueel tuigje, harnasje of rugzak zodat de vogel mee kan tijdens wandelingen
* Eventuele medicijnen (N.B. Houd er rekening mee dat bepaalde voorwaarden kunnen
gelden voor het bewaren van bepaalde medicijnen om houdbaarheid te kunnen
garanderen, b.v. bewaren in de koelkast)
* Briefje met de vertalingen van de officiële benaming van eventuele aandoeningen die de
vogel heeft en medicijnen die de vogel krijgt toegediend.
Controleer op vakantie iedere dag of je papegaai of parkiet lekker in zijn vel zit: het is namelijk
mogelijk dat de vogel stress ondervindt van de nieuwe omgeving en daardoor minder eet en/of
drinkt. Houd de eetlust en wateropname dus goed in de gaten, net als het gewicht, de ontlasting en
het gedrag. Als je afwijkingen bemerkt, of twijfels hebt over de gezondheid van je dier, neem dan
contact op met de plaatselijke of eigen dierenarts voor advies en overleg.

Bovenstaande tips en adviezen zorgen er hopelijk voor dat zowel jij als je huisdier een zorgeloze en
fijne vakantie hebben!

(Yvonne van Zeeland- Vogelarts bij de Faculteit diergeneeskunde te Utrecht)